ปากแหว่ง เพดานโหว่ เป็นความพิการของใบหน้าแต่กำเนิดที่พบมากที่สุด อัตราการเกิดความพิการปากแหว่ง ประมาณ 1 ต่อ 600 และอัตราการเกิดความพิการเพดานโหว่ ประมาณ 1 ต่อ 2,500 ของทารกมีชีพ ทำให้การดูดนมและรับประทานอาหารลำบาก เกิดการสำลักและภาวะแทรกซ้อน เช่น ปอดอักเสบและหูน้ำหนวกได้ง่าย พูดไม่ชัด รูปลักษณ์ที่ผิดปกติ เป็นปมด้อย ทำให้เกิดปัญหาการดำรงชีวิตในสังคม ทั้งๆที่เด็กเหล่านี้มีสติปัญญาเป็นปกติ 

นอกจากนี้ยังมีผู้ป่วยที่มีความพิการอื่นอีกเป็นจำนวนมาก ที่รอการผ่าตัดแก้ไข เช่น แผลเป็นหดรั้ง จากน้ำร้อนลวกและไฟไหม้ นิ้วติด นิ้วเกิน แต่ด้วยความยากไร้ด้อยโอกาสและอยู่ในชนบทห่างไกล จึงขาดโอกาสที่จะได้รับการผ่าตัด

สภากาชาดไทยโดยสำนักงานบรรเทาทุกข์และประชานามัยพิทักษ์ ตระหนักถึงปัญหาดังกล่าว จึงได้เริ่มโครงการศัลยกรรมตกแต่งแก้ไขปากแหว่งเพดานโหว่ และความพิการอื่น ขึ้นในปี พ.ศ.2541 และได้ดำเนินการต่อเนื่องจนถึงปัจจุบัน มีผู้ได้รับการผ่าตัดทั่วประเทศไปแล้วกว่า 4,000 ราย

และในปี พ.ศ. 2548 สภากาชาดไทย ร่วมกับกระทรวงสาธารณสุขและสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ได้จัดโครงการยิ้มสวย เสียงใส เทิดพระเกียรติ 50 พรรษา สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เพื่อถวายเป็นพระราชกุศล โดยลงทะเบียนทารกปากแหว่งเพดานโหว่ที่คลอดใหม่ทุกราย ประสานและช่วยเหลือค่าเดินทาง ให้ผู้ป่วยได้รับการผ่าตัดในระยะเวลาที่เหมาะสม คือ ปากแหว่งผ่าตัดอายุระหว่าง 3-6 เดือน  เพดานโหว่ผ่าตัดอายุระหว่าง 9-18 เดือน และร่วมกันบูรณาการ สร้างเครือข่ายการดูแลผู้ป่วย ตั้งแต่การค้นหา คัดกรอง การรักษาทางศัลยกรรม ทันตกรรม การฝึกพูด รวมถึงการค้นหาปัจจัยเสี่ยง การเกิดโรค เพื่อเพิ่มคุณภาพชีวิตที่ดีและลดอุบัติการเกิดโรค ถือเป็นจุดเริ่มการแก้ปัญหา ความพิการปากแหว่ง เพดานโหว่ ในประเทศไทยอย่างเป็นระบบ

เป้าหมายการดำเนินงาน : ให้การผ่าตัดแก้ไขความพิการแก่ผู้ป่วยประมาณ 300 ราย ต่อปี ค่าใช้จ่ายรายละ 4,900 บาท